Khi du lịch đến những tỉnh ở vùng núi phía Bắc. Ngoài việc bạn sẽ bị choáng ngợp trước những vẻ đẹp hùng bị của núi rừng thiên nhiên. Thì văn hóa, ẩm thực của người dân ở đây cũng sẽ khiến bạn luôn ấn tượng. Nơi đây luôn có những món ăn độc, lạ mà có lẽ bạn sẽ lần đầu tiên nghe trong đời. Trong đó, bánh trứng kiến – một đặc sản của người Tày ở Cao Bằng là một ví dụ. Đây là loại bánh mà mỗi năm bạn chỉ được ăn vào 1 hoặc 2 tháng nhất định trong năm.
Mục Lục
Thưởng thức bánh trứng kiến vào thời gian nào?
Nguyên liệu chính để làm món bánh này là trứng kiến non. Chính vì thế mà loại bánh này chỉ được làm vào một khoảng thời gian nhất định của năm. Thông thường vào khoảng thời gian cuối tháng 4 và đầu tháng 5 hàng năm thì khi lên Cao Bằng hoặc Bắc Kạn bạn mới có cơ hội được thưởng thức loại bánh này bởi đây là thời gian sinh trưởng mạnh của kiến đen rừng ta mới thu hoạch được trứng kiến.
Cách làm bánh trứng kiến như thế nào?
Lấy nguyên liệu – Trứng kiến
Để có được trứng kiến ngon thì người dân tộc Tày ở nơi đây phải lên rừng tìm tổ của những loại kiến lành như kiến đen có đuôi nhọn, thân nhỏ và chúng thường làm tổ trên những loại cây như cây nứa, cây vầu hoặc cây găng. Không được lấy những loại kiến lửa hoặc kiến có độc khác vì khi ăn trứng kiến có thể bị ngộ độc hoặc dị ứng. Những loài kiến có trứng được người dân lựa chọn thường có trứng to gần bằng hạt gạo, trứng mẩy và có màu trắng sữa.
Trứng kiến sau khi thu hoạch từ trên tổ thì ta cần rửa sạch rồi cho lên chảo phi với thịt lợn xay cùng với lạc rang giã kỹ, hành khô và đặc biệt là phải cho một chút lá kiêu thái nhỏ. Sau khi đã phi thơm trứng kiến thì ta để trứng kiến nguội để bớt đi mùi.
Lá gói bánh
Lá được dùng để gói bánh trứng kiến là loại lá đặc biệt của núi rừng Tây Bắc. Đây không phải là lá dong hay lá chuối như nhiều loại bánh khác thường dùng để gói. Ở đây, người Tày dùng lá vả non để gói bánh và khi ăn thì ăn luôn cả lá vả. Lá vả non có màu xanh nhạt hơn lá vả già, có vị chua chua, hơi chát và có tác dụng giải nhiệt trong những ngày hè nóng bức của tháng 5.
Bột bánh
Để có được những chiếc bánh trứng kiến dẻo thơm và mát lạnh thì phải trải qua rất nhiều công đoạn tỉ mỉ. Phần bánh phải được làm từ loại gạo nếp nương thơm và dẻo. Gạo nếp nương sau khi được rửa và đãi sạch thì người dân nơi đây còn phải ngâm gạo với nước lạnh qua một đêm. Sau đó gạo được để ráo nước rồi mang đi xay thành bột rồi mới được mang đi nhào nặn với nước để làm thành bánh.
Sau khi bột làm bánh đã được nhào nặn thật dẻo và mịn thì người Tày sẽ cán bột thành những hình vuông cơ bằng bàn tay và dày bằng nửa phân. Sau đó họ đặt lên một chiếc lá vả non rồi rắc nhân lên mặt bánh. Tiếp đến họ làm mặt bánh còn lại và ốp chúng lại với nhau sao cho phần bánh được nằm trọn vẹn bên trong hai chiếc lá vả, không bị lòi ra ngoài. Sau đó bánh được cho vào nồi hấp cách thủy từ 40 đến 50 phút là bánh chin và ăn được.
Khi ăn thì bánh sẽ được cắt ra thành từng miếng nhỏ vuông vắn bằng hai đầu ngón tay; và được xếp lên đĩa trông cực kỳ bắt mắt. Khi ăn miếng bánh trứng kiến thì ta sẽ thấy được hương bị bùi bùi, béo ngậy của trứng kiến; kết hợp với thịt hợn xay, lạc giã nhuyễn, hành và lá kiêu. Không chỉ thế, vỏ bánh được gói bằng lá vả non có vị chua chua thanh mát. Giúp giải nhiệt và mát gan nên rất tốt cho sức khỏe.
Giá trị dinh dưỡng của trứng kiến
- Trứng kiến chứa 42% đến 47% chất đạm với hơn 30 loại acid amin và 31 nguyên tố vi lượng và nhiều vitamin như A, D, E, B1…. với nhiều loại chất mà cơ thể người không thể tự tổng hợp được. Nên đặc biệt tốt cho trẻ em, người cao tuổi hoặc người đang hồi phục.
- Ngoài ra, trứng kiến còn có tác dụng làm đẹp; làm giảm nguy cơ lão hóa da; giúp lần da căng mịn, tóc dài đen mượt đối với phụ nữ.
- Trứng kiến còn là nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn đặc biệt như: trứng kiến cuộn lá lốt, trứng kiến viên, bánh nếp nhân trứng kiến, xôi trứng kiến, bánh trứng kiến.. Ngoài ăn rất ngon mà lại mang giá trị dinh dưỡng cao.
Nếu có dịp đến vùng núi Đông Bắc nước ta vào dịp cuối tháng tư và đầu tháng năm. Thì bạn đừng quên thưởng thức món bánh độc đáo này- bánh trứng kiến – đặc sản của người Tày ở Cao Bằng. Đây là một món ăn giàu giá trị dinh dưỡng. Bạn cũng đừng quên mua về để làm quà tặng cho người thân và bạn bè ở nhà.
