An Giang là vùng đất nổi tiếng với những đặc sản như ca na đập, mắm Châu Đốc, cơm tấm Long Xuyên, cá lóc nướng trui, bánh bò nướng… Trong số ấy không thể không nhắc đến một trong những món ăn với cái tên vô cùng độc đáo chỉ có ở Châu Đốc, đó là tung lò mò. Tung lò mò hay lạp xưởng là một trong những sản vật đặc biệt của người Chăm sinh sống tại vùng Thất Sơn huyền bí. Từ một món ăn chỉ giới hạn trong văn hóa ẩm thực của người Chăm tỉnh An Giang, tung lò mò với hương vị đặc trưng không thể tìm thấy ở đâu đã trở thành đặc sản ở An Giang được nhiều thực khách gần xa muốn dùng thử.
Mục Lục
Cái tên tung lò mò có nguồn gốc từ đâu ?
Trong số các món ăn truyền thống đặc sắc của người Chăm ở An Giang; phải kể đến món tung lò mò (lạp xưởng bò) với hương vị khác biệt. Thoạt nhìn bên ngoài tung lò mò có hình dáng giống như món lạp xưởng của người Kinh và người Hoa. Nhưng khi tìm hiểu sâu vào bên trong, người thưởng thức sẽ nhận ra nhiều khác biệt. Thực chất tên gọi tung lò mò bắt nguồn từ cái tên “tung laomaow” được người Việt đọc chệch mà ra. Theo tiếng Chăm thì “tung” có nghĩa là ruột, còn “laomaow” có nghĩa là con bò. Nếu dịch ra tiếng Việt sẽ là lạp xưởng bò.
Các công đoạn lựa chọn nguyên liệu và chế biến
Tung lò mò được tạo nên từ nhiều thành phần của thịt bò. Và không lẫn một chút thịt heo. Để làm món ăn này, người ta sử dụng ruột bò làm bao bên ngoài. Ruột bò được lộn bề trái, cạo, rửa nước muối thật sạch rồi lộn lại, phơi hơi se. Nhân bên trong là thịt bò trộn với mỡ được băm nhuyễn. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của người Chăm. Để được tung lò mò ngon nhất; người ta phải lấy thịt bò ngon như đùi, bắp hoặc thịt bò nạc lóc từ xương.
Sau khi khử mùi bò bằng rượu và gừng. Thịt bò được loại bỏ hết gân và bầy nhầy thì xắt nhuyễn. Khi làm lạp xường bò, thịt và mỡ bò phải theo tỷ lệ hai thịt một mỡ. Và mỡ bò dùng làm lạp xưởng là loại mỡ sa. Mỡ chày vừa mỏng, vừa không nặng mùi như mỡ thăn. Gia vị để chế biến gồm tiêu, tỏi, cơm nguội và vài nguyên liệu truyền thống bí truyền của người Chăm. Sau khi quy trình chế biến nguyên liệu hoàn thành. Tất cả sẽ được nén vào ruột bò, thắt từng khúc dài khoảng 3 đốt ngón tay. Nó tròn cỡ chân cái và đem phơi ngoài nắng khoảng ba lần.
Lạp xưởng bò sở hữu hương vị độc nhất vô nhị
Theo truyền thống, người Chăm thường nướng hoặc hấp tung lò mò. Sau khi phơi xong, lạp xường bò được cắt khoanh nhỏ để lên vỉ, nướng trên bếp than. Khi từng khoanh tung lò mò được nướng lên thì lớp ruột bò bên ngoài căng cứng và rịn ra một lớp mỡ bóng và ướt. Kèm đó là một mùi thơm ngất ngây kích thích vị giác. Cắt nhỏ miếng tung lò mò rồi gắp một miếng đang nóng hổi chấm với nước tương. Bạn sẽ cảm nhận được đủ dư vị lạ trong miệng. Đó là vị chua nhẹ của lạp xưởng đến vị ngọt mặn, cay của tiêu. Đó là mùi thơm của thịt bò nướng, vị béo bùi của mỡ bò… Tất cả tạo nên một hương vị độc đáo cứ lan tỏa trên đầu lưỡi.
Người Chăm thường làm lạp xường bò để ăn chơi trong gia đình và đãi khách đường xa. Không riêng người Chăm, du khách đến đây ai ai cũng bị mê hoặc bởi món ăn lạ miệng và độc đáo này. Nên họ thường tìm mua về làm quà cho người thân. Lạp xưởng bò này có hai loại, loại chua và không chua. Loại chua được bỏ thêm cơm để tạo hèm cho vị chua nhẹ. Nên nó có mùi và vị rất lạ miệng. Loại không chua dành cho những du khách không quen khẩu vị.
